Mirosław Roguski
Mikołaj Tomasz Roguski (1789–1868), radca kolegialny, radny Magistratu i naczelnik Wydziału Skarbu i Kas Miasta Warszawy
Mikołaj Tomasz Roguski herbu Ostoja, „właściciel ziemiański we wsi Roguszyn Leśniki w obwodzie Stanisławowskim” urodził się w rodzinnej wsi w dniu 23 listopada 1789 roku. Był synem Michała Roguskiego i Katarzyny Świętochowskiej. Ojciec był właścicielem części wsi Roguszyn Stary i Roguszyn Leśniki (obecnie wsie Roguszyn i Leśniki w powiecie węgrowskim).
Mikołaj T. Roguski po ukończeniu szkoły gimnazjalnej w Węgrowie w czerwcu 1809 roku rozpoczął pracę jako aplikant w kancelarii urzędu Administracji Cyrkułu w Siedlcach. Zgodnie z decyzją komisarza wojennego został następnie kancelistą w biurze Cyrkułu Siedleckiego. Po rozwiązaniu tego biura pracował od lipca 1810 roku w Intendenturze Dóbr i Lasów Narodowych Departamentu Siedleckiego. We wrześniu 1810 roku przenosi się do Warszawy. Tam podejmuje pracę jako „oficjalista klasy 2” w kancelarii Dyrekcji Generalnej Żywności Wojska. Na tym stanowisku pracuje do rozwiązania tej dyrekcji w styczniu 1812 roku. Następnie pełnił obowiązki kontrolera magazynów żywności w Modlinie. W kwietniu 1812 roku otrzymuje nominację na urzędnika klasy pierwszej w Dyrekcji Żywności Polowej. Przechowywany w aktach Deputacji Szlacheckiej i Kancelarii Marszałka Szlachty Guberni Warszawskiej w Archiwum Głównym Akt Dawnych dokument zatytułowany „Lista stanu służby Mikołaja Roguskiego ,Radnego Magistratu Miasta Warszawy, Naczelnika Wydziału Skarbu i Kass” zawiera informację, że Mikołaj T. Roguski w 1812 roku będąc urzędnikiem administracji wojskowej, został „wzięty do niewoli- wojennej- po wyjściu z której w roku 1813 pracował jako kalkulator w Biurze Administracyi Koszar i Zabudowań”. W czerwcu 1816 roku rozpoczyna pracę w Urzędzie Municypalnym miasta Warszawy. Początkowo pełni funkcję zastępcy rachmistrza, a od lipca 1817 roku zastępcy kontrolera kasy skarbowej.
Po wybuch powstania listopadowego władze powstańcze awansują go w lutym 1831 roku na „posadę Referenta czyli ławnika w Wydziale Kas Urzędu Municypalnego z pensyą roczną rubli sr.600”. Był to spory awans i w dokumencie opisującym przebieg służby odnotowano, że „posada Ławnika w Magistracie pomieszczana jest w klasie ósmej klasyfikacyi Urzędów w Królestwie z roku 1836, miał na ten ów czas 41 lat wieku”. W czasie powstania Mikołaj T. Roguski był członkiem Gwardii Narodowej. W dniu 28 lutego 1831 roku podpisał „adres” mówiący, że Gwardia jest „gotową do poniesienia wszelkich ofiar z majątku i życia, a te same piersi, które są przepełnione uczuciami nigdy niewygasłej miłości drogiej nam Ojczyzny, dzisiaj są gotowe do stawienia puklerza wrogom naszym”.
Po upadku powstania M.T. Roguski pozostał w stolicy i ponowił wymaganą od mieszkańców i urzędników przysięgę. Dzięki zdobytemu w czasach Księstwa Warszawskiego doświadczeniu awansował w hierarchii urzędniczej administracji Królestwa Polskiego. W dalszej karierze nie przeszkodziła mu przynależność do Gwardii Narodowej oraz awans otrzymany od władz powstańczych. W kwietniu 1832 roku zostaje wybrany do powołanej przez Radę Administracyjną deputacji, której zadaniem była ocena strat i ustalenie wykazu poszkodowanych w wyniku działań wojskowych w Warszawie i na Pradze. Zachował stanowisko ławnika i referenta wydziału kas i otrzymał podwyżkę wynagrodzenia. Został także oddelegowany „do pełnienia obowiązków Assesora Lombardu z pensyą do tejże posady przywiązaną”.
Mikołaj T. Roguski zawarł w dniu 12 października 1833 roku małżeństwo z Elżbietą Dickman córką Karola i Elżbiety z Jungów. Do ewangelickiej rodziny małżonki należała kamienica na ulicy Długiej numer 576. Jego krąg rodzinny i towarzyski to zamożni mieszczanie oraz urzędnicy warszawscy. Mikołaj T. Roguski w lutym 1844 roku został zatwierdzony przez Radę Administracyjną na stanowisku radnego naczelnika Wydziału Kas Magistratu Warszawy, a grudniu 1845 roku otrzymuje order św. Anny III klasy. Zajmowane stanowisko zaliczane było w hierarchii rang urzędniczych w Królestwie Polskim do wysokiej siódmej klasy. Ułatwiało mu to w 1849 roku uzyskanie potwierdzenia przez Heroldię szlachectwa. Pełniący obowiązki prezydenta Warszawy w piśmie do Heroldii popierającym wniosek Roguskiego o potwierdzenie jego szlachectwa nabytego przed ogłoszeniem zmian w 1836 roku pisze, że ma on „powierzony szczególny nadzór nad Kasami Miasta i oddane Klucze od Głównych skrzyń pieniędzy”. W spisie szlachty Królestwa Polskiego z 1851 roku jest wymieniony wśród tych, którzy „podwójny tytuł do szlachectwa udowodnili, to jest przed ogłoszeniem prawa i po ogłoszeniu prawa nabyty”. Potwierdzenie szlachectwa otrzymały także dzieci Mikołaja Roguskiego i Elżbiety Dickman: Henryk Bronisław, Teofil Konrad, Julian Karol, Władysław Feliks, Eugenia Maria i Natalia Sabina. Mikołaj Tomasz Roguski karierę urzędnicza zakończył uzyskując rangę radcy kolegialnego. Przeszedł na emeryturę przed 1860 rokiem. Zmarł we wrześniu 1868 roku i został pochowany na Powązkach w Warszawie. Jego potomkowie dali wiele dowodów patriotyzmu i poświęcenia dla ojczyzny. Syn Henryk (1834–1902), właściciel majątku Szwarszowice w powiecie opatowskim, był w 1863 roku członkiem władz powstańczych województwa sandomierskiego. Wnukowie i prawnukowie Mikołaja Roguskiego byli na przełomie XIX i XX wieku zamożnymi ziemianami, działaczami gospodarczymi i społecznymi, a po odzyskaniu przez Polskę w 1918 roku niepodległości oficerami odrodzonego wojska, uczestnikami kampanii wrześniowej 1939 roku, konspiracji AK , a po 1945 roku pracownikami naukowymi.
Literatura
AGAD, Deputacja Szlachecka i Kancelaria Marszałka Szlachty Guberni Warszawskiej, sygn. 156, k. 132–135 i sygn. 445, k. 24; AGAD, Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, sygn. 7106, k. 102–103 i 135; Dyaryusz Sejmu z R. 1830–1831; Wydał Michał Rostworowski, t. II od 9 lutego do 18 kwietnia 1831; Kraków 1908, s. 226–228; M. Roguski, Migracja drobnej szlachty ziemi liwskiej do Warszawy w XVIII i XIX wieku, [w:] Skąd się biorą warszawiacy? Migracje do Warszawy w XIV-XXI wieku, red. K. Wagner, K. Zwierz, P. Piechocki, Warszawa 2016, s. 105–119; Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, oprac. E. Sęczys, przygotował do druku S. Górzyński, Warszawa 2000, s. 580; Spis szlachty Królestwa Polskiego z podaniem krótkiej informacyi o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851, s. 203.
